Engin ÖZMEN- Sarp DEMİRHAN/ESKİŞEHİR, (DHA)- ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye'nin ilk elektrikli Eskişehir-5000 anahat lokomotifinin testleri tamamlanmadan bazı ülkelerden görüşme teklifi aldıklarını belirterek, "Bu lokomotif, Avrupa Birliği'nde demir yollarında karşılıklı işletilebilirlik anlaşmasına, şartnamesine uygun olarak belgelendirilmiş oldu. Bu bize sadece Türkiye'deki kendi hattımız değil, Avrupa ve dünyanın muhtelif yerlerinde kullanılabilir hale gelecek. Nitelim daha testleri bitmeden bile Avrupa'dan, dünyanın muhtelif yerlerinden görüşme teklifleri geldi" dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayi A.Ş. (TÜRASAŞ) Eskişehir tesislerinde üretilen, Türkiye'nin ilk elektrikli Eskişehir-5000 anahat lokomotifinin isim tescil törenine katıldı. Lokomotifi inceleyen Dönmez, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı kamu işçilerine ilişkin yüzde 45'lik zam kararını hatırlatarak, "Sizlerin emeğinin karşılığını alması bizler için oldukça önemli. Sizler emeğinizin karşılığını alacaksınız ki, buradaki araçlar, yerli ve milli ürünler ortaya çıksın. Paramız burada, ülkemizde, Eskişehir'de kalsın. Cumhurbaşkanımızın teşrifleriyle o gün 4 milyar lirayı aşkın eseri, hizmetin açılışını yapmıştı. Tam 99 eserimizi hizmete almıştık. Onlardan biri de E5000'di. Bu proje 2017 yılında desteklenme kararı alınan bir proje. Bugüne kadar Türkiye'de tasarlanmış en güçlü araç. E5000, 5 bin kilovat gücünde demektir. Proje başlangıcından bu yana, 157 mühendisimiz burada akıl teri akıttı. Lokomotifin muhtelif parçaları yaklaşık 115 yerli tedarikçiden temin edilerek yine cari açığın azaltılmasına büyük katkı sağladı. Lokomotifte kullanılan yerlilik oranı yüzde 65 ama inşallah bu rakamı yüzde 80'lerin üzerine çıkarma hedefimiz var" dedi.
'LOKOMOTİF İÇİN GÖRÜŞME TEKLİFLERİ ALDIK'
Bakan Dönmez, lokomotifin henüz testleri tamamlanmamasına rağmen bazı ülkelerden görüşme teklifleri aldıklarını açıkladı. Eskişehir-5000 elektrikli anahat lokomotifinin bu anlamda önünün çok açık olduğunu anlatan Bakan Dönmez, "Dünyada sadece gelişmiş birkaç ülkenin sahip olduğu raylı araç sektöründe katma değeri en büyük bileşenlerden olan Tren Kontrol ve İzleme Sistemi (TCMS) ve kontrol sistemlerinin yurt içinde yüzde 100 yerli ve milli olarak tasarımı ile üretimi tamamlanan ana hat lokomotifi yapıldı ve ilk kez bu üründe yerli yazılımda kullanılmış oldu. Hem yolcu hem de yük taşımacılığında kullanılacak. Aynı zamanda bu lokomotif Avrupa Birliği'nde demiryollarında karşılıklı işletilebilirlik anlaşmasına, şartnamesine uygun olarak belgelendirilmiş oldu. Bu bize sadece Türkiye'deki kendi hattımız değil, Avrupa ve dünyanın muhtelif yerlerinde kullanılabilir hale gelecek. Nitelim daha testleri bitmeden bile Avrupa'dan, dünyanın muhtelif yerlerinden görüşme teklifleri geldi. Yani Eskişehir 5000'in önü açık. Yeterli zamanında seri bir şekilde üretebilelim. Burada üretilecek lokomotif sayısı, ilk etapta 20 adet olarak planlanıyor. İlerleyen dönemde 95'e kadar çıkarılması düşünülüyor. Şirket içinde, düşük hızlarda yürüme testleri de başladı. Bu testler de halihazırda devam ediyor. Seri üretim kapsamında kritik ekipmanların siparişleri de bağlandı. Üretim programına uygun olarak imalat çalışmaları devam ediyor" diye konuştu.
'URAYSİM, TEST MERKEZİ BÜYÜK ORANDA TAMAMLANDI'
Bakan Dönmez, lokomotiflerin test ve sertifikasyon işlemlerinin yapılacağı Ulusal Raylı Sistemler Test ve Araştırma Merkezi'nin (URAYSİM) Eskişehir'de yapımına devam edildiğini söyledi. İçerisinde kullanılacak olan test cihazlarının da kısa bir süre sonra kurulacağını ifade eden Bakan Dönmez, "Eskişehir'deki toplu açılışta Sayın Cumhurbaşkanımızın daha önce E5000 olarak lanse edilen lokomotifin adını "Eskişehir 5000" olarak teklif etmişti. Onaylamışlardı, Eskişehir'imize yakışır diyoruz. Eskişehir adını artık ülkemizin dört bir yanında bu lokomotifle görmüş olacağız. Ama bu bizi kesmez, biz Eskişehir 5000'i Avrupa'da da görmek istiyoruz. Test ve belgelendirmek için bu araçlarımızı biz yurt dışına gönderiyorduk. Aylarca sıra bekleniyordu, milyonlarca dövizimizi yurt dışına ödemek zorunda kalıyorduk. Hükümetimizin aldığı kararla Eskişehir'e URAYSİM adıyla test ve sertifikasyon merkezi oluşturuldu. Yapılarımız büyük oranda tamamlandı. İçerde kullanılacak test ve donanım cihazları geliyor. Tabii bu araçların test edileceği hatlar aynı şekilde oluşturulacak. Çünkü bazı testleri hatta yapmamız gerekiyor. Bu da Eskişehir açısından son derece kritik bir tesis. Sadece Türkiye'de üretilen raylı sistem araçlarına değil, bizim nasıl yurt dışına gönderdiğimiz, bedel ödediğimiz testlere artık yurt dışından gelip bu merkezi kullanmak suretiyle test ve belgelendirme işlemlerini burada yaptırmış olacak. Bir döviz girdisi sağlamış olacağız. Bu anlamda URAYSİM yönetim kurulunun ilk kez bir araya geliyor olması ve ilk toplantısının hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum" ifadelerini kullandı.
PROTOKOL İMZALANDI
Bakan Dönmez'in konuşmasının ardından TCDD 2. Bölge Müdürü Mahmut Civan ile Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi (EOSB) Yönetim Kurulu Nadir Küpeli, EOSB'den Eskişehir Hasanbey Lojistik Merkezi'ne demir yolu hattı yapılmasına ilişkin protokol imzaladı. (DHA)
FOTOĞRAFLI
Kaynak: Demirören Haber Ajansı