İş akdi feshi hangi taraf aracılığı ile yapılırsa yapılsın, her iki tarafa da belli yükümlülükler giydiren bir süreç olarak bilinir. İşveren, çalışma yaşamı içerisinde, işçi ile arasında kurulmuş olan iş ilişkisindeki diğer pek çok hususta olduğu gibi fesih hususunda da işçiye göre çok daha fazla sorumluluk sahibidir.
İşçi açısından iş akdinin feshedilmesi oldukça kritik bir süreç olmakla birlikte işveren açısından oldukça önemli, doğru bir şekilde uygulanması gereken bir süreçtir. Aksi durumda işverenin, çok ciddi cezai işlemlere maruz kalmasına, hatta iş hayatının ve dışındaki itibarını kaybetmesine neden olabilecek neticelere kadar varabilir.
İş Akdinin Feshinin Geçerliliği
İşveren ile işçi arasında kurulmuş olan iş ilişkisi, her iki tarafın anlaşmasıyla veya iki taraftan birinin göstereceği bazı sebepleri ile bitirilebilir. Bu nedenle 4857 sayılı İş Kanunu'nda çok kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Bunlar; işçiye ivedilikle ve haklı sebeple fesih hakkı tanıyan sebepler - iş kanununun 24. Maddesinde açıklanmıştır bu husus- işverene derhal ve haklı sebeple fesih hakkı sağlayan sebepler, işçinin işverene karşı olan borç ve yükümlülüklerini yerine getirmemesi başta olmak üzere işverenin işçiye karşı olan borçlarını yerine getirmemesi şeklinde ve işçinin performansı ile yeterliliği ile alakalı nedenler, işçinin davranışları ile alakalı geçerli nedenler olarak sorabilir.
Bahsi geçen bu nedenler arasında, işçinin performansından, bu performansın yetersiz olmasından veya davranışlarından kaynaklı bir şekilde meydana gelen nedenleri ve benzerlerinin fesih sebebi sayılması, iş yerinde veya işin yapılması ile ilgili çeşitli olumsuzluklara sebep olması koşuluna bağlı olarak açıklamıştır. Yani işçinin davranışları başta olmak üzere ahlakı ile toplumsal aşağıdan doğru sayılmayacak çeşitli tutumları ile yaşam şekli gibi ya da iş yeri kurallarına aykırı bir şekilde davranması gibi çeşitli sebepleri meydana gelmesi ile işveren tarafından yapılan fesih geçerli sayılacaktır.
İşten Çıkarılmak İstenen İşçiye İşveren Önceden Haber Verilmeli Midir?
Sebep her ne olursa olsun işveren, işten çıkarmak istediği işçiye önceden haber vermelidir.
İşverenin:
l İşçinin hizmet süresinin 6 aydan az olması durumunda ise 2 hafta,
l 6 ay ile 1,5 ay arasında olması durumunda ise 4 hafta,
l 1 yıl ile 3 yıl arasında olması durumunda ise 6 hafta,
l 3 seneden çok daha fazla ise 8 hafta önce, işçiyi işten çıkaracağını işçiye bildirmekle mükelleftir.
Yine aynı şekilde sebep her ne olursa olsun bir işçinin savunması alınmadan işveren tarafından işten çıkarılması kesinlikle İş Kanunu hükümlerine aykırı olarak vermiştir. İşçinin, işten çıkarılma sebebini bilme hakkı vardır. Bu hak, işveren tarafından kendisine detaylı bir şekilde anlatıldıktan sonra iş akdinin feshedilmesine karar verilebilir.